Ocalone
- reżyseria — Maja Kleczewska
- premiera — 30 września 2024
- czas trwania — 65 min
- miejsce — Scena Mała
„OCALONE”, wyreżyserowane przez Maję Kleczewską, to najnowszy monodram Agnieszki Przepiórskiej i jeden z pierwszych głosów oddanych ofiarom pacyfikacji Ochoty podczas Powstania Warszawskiego. Na bazie skrawków wspomnień i dzienników pochodzących od świadków i ofiar, autor scenariusza – Piotr Rowicki – utkał historię Ireny K. ukazując fragment wielu zbrodni, jakich dopuściły się w 1944 r. odziały SS RONA, składające się głównie z dezerterów zbiegłych z Armii Czerwonej. Spektakl nie jest jednak wyłącznie historią o obozie przejściowym na Zieleniaku, ale uniwersalną opowieścią o kobietach, które doświadczyły gwałtu wojennego. Historią aktualną pod każdą szerokością geograficzną, w której toczą się działania wojenne, a gwałt jest stosowany jako forma broni.
Irena K. z ulicy Opaczewskiej miała 12 lat, kiedy w sierpniu 1944 r. w powstańczej Warszawie pojawiły się oddziały SS RONA, spędzając cywilną ludność Ochoty na Zieleniak. Nocą, pijani sołdaci wyciągali z tłumu młode i stare kobiety, małe dziewczynki i przyszłe matki, które masowo gwałcili. Wiele z nich zostało w bestialski sposób zabitych. Irence udało się przeżyć. Na osiemdziesiąt lat jej pamięć zamilkła, ale w dniu odsłonięcia pomnika „ku czci pomordowanych” wszystko do niej wróciło. Znowu była noc na Zieleniaku, krzyki dziewczynek i kobiet, których nikt nie potrafił ocalić. Znowu usłyszała swój stłumiony głos, a potem, nagle zaczęła głośno mówić: „miałam wtedy wpiętą we włosy taką białą wstążkę…”.
obsada
- Agnieszka Przepiórska – Irena K.
twórczynie i twórcy
- reżyseria – Maja Kleczewska
- tekst – Piotr Rowicki
- kostiumy – Konrad Parol
- muzyka – Cezary Duchnowski
- wideo – Krzysztof Garbaczewski
- choreografia – Anna Krysiak
- konsultacja merytoryczna – Sylwia Chutnik, dr Wiola Rebecka, Joanna Rolińska
- kierowniczki produkcji – Małgorzata Błasińska, Agata Kucharska (DSH), Olga Stefańska
- współpraca produkcyjna – Weronika Komorowska (DSH)
- producentka wykonawcza – Katarzyna Puchalska (DSH)
- producent – Dom Spotkań z Historią
- partner projektu – Ośrodek Kultury Ochoty
Spektakl dla osób powyżej 16 roku życia. W spektaklu są sceny przemocy, w tym przemocy seksualnej oraz wulgarny język.
recenzje
- „Chyba najsilniej działający na emocje ze wszystkich, zawsze poruszających monodramów Agnieszki Przepiórskiej. (…) to wstrząsająca relacja z wojennego piekła kobiet i hołd oddany tym, o których do niedawna się nie mówiło.”Aneta Kyzioł, Polityka
- „Przez lata historia wojennej seksualnej przemocy była spychana w niepamięć, a przecież jest nieodłączną częścią wojny, bronią, która rani na dziesięciolecia. I którą ciągle się stosuje. Końcowy, patetyczny apel zgwałconych i zabitych kobiet z Zieleniaka wstrząsa mną do głębi. Ta historia się nie skończyła.”Katarzyna Janowska, Newsweek