Radio Mariia

multimedia

fot. Magda Hueckelwięcej fotografii

recenzje

• Prawdopodobnie spektakl „Radio Mariia” musiał powstać – i to właśnie w tym miejscu, Teatrze Powszechnym w Warszawie. Spektakl o radośnie obchodzonej 15 rocznicy upadku Kościoła katolickiego w Polsce. To przecież tutaj zaledwie przed kilku laty Oliver Firljić przedstawił swoją „Klątwę” (2017), spektakl inspirowany tragedią Stanisława Wyspiańskiego, będący manifestacją niezgody na trwającą wciąż opresję, której doznają Polacy, w szczególności Polki, pod okupacją Kościoła katolickiego. (...). Jesteśmy w przyszłości, jest rok 2037 i właśnie trwają radosne obchody 15. rocznicy szczęśliwego upadku Kościoła katolickiego w Polsce. Z tej okazji odbywają się różne imprezy, m.in. rekonstrukcyjne, przywołujące czasy upadku Kościoła i jego przegrane bitwy, na wzór i podobieństwo ulubionych polskich zabaw po transformacji ustrojowej 1989 roku. (...). Na antenie Radia Marii (zbieżność nazwy z radiem ojca Dyrektora nieprzypadkowa), przekształconego w rozgłośnię-świecką fortecę triumfującą nad upadłym Kościołem, trwa właśnie audycja wspomnieniowa, podczas której przewijają się rozmaite wypowiedzi, nad którymi panują prowadzący Oksana Czerkaszyna i Oskar Stoczyński, wcielający się w mecz rekonstrukcyjny Kościoła (Oskar) i Polski (Oksana), która ostatecznie ten pierwszy obala. Zrobione to jest dość zabawnie, choć chwilami drapieżnie (...). To nie jest prawdziwy koniec Kościoła katolickiego w Polsce ani nawet tej jego części, która tak ciąży kamieniem na polityce, zwłaszcza w sprawach kobiet, rodziny, edukacji, wolności. To jedynie fantazja teatralna. Choć, kto wie, może to próba generalna albo samospełniająca się przepowiednia?
  Tomasz Miłkowski, AICT – sekcja polska Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Teatralnych
• Spektakl Rozy Sarkisian wpisuje się w długą tradycję społecznych i politycznych utopii – szlachetnych w sferze pobudek, ale trudnych do zrealizowania w praktyce. Jaki jest zatem cel teatralnej zabawy tymi bajkowymi opowieściami? W jakim celu karmi się odbiorcę perspektywą świata, w którym znikają wprawdzie jedne opresje i nierówności, ale tworzone są nowe? Czy „Radio Mariia” jest rodzajem artystycznej terapii kierowanej do tych, którzy nie akceptują roli, jaką pełni Kościół w obecnej Polsce? Spektakl sprawia, że wychodzą z teatru z budującym przekonaniem posiadania sojuszników, wiedząc, że wielu ludzi myśli podobnie. (...). Czy wizja Sarkisian jest realna? Oczywiście, że nie! Naiwna? Jak najbardziej! Odległa? Nie o piętnaście lat, a o lata świetlne. Ale jest także urzekająca w sposobie, w jakim pobudza wyobraźnię i wiarę.
  Julia Sarzyńska, „Czas Kultury”
• „Radio Mariia” 13 stycznia wydało mi się ostrą satyrą polityczną na hegemonię instytucji Kościoła, dyskryminującego, obłudnego, bogatego, okrutnego, niemiłosiernego opresora, działającego w sojuszu z totalitarnym dyktatem polskiego państwa. Formalnie przedstawienie wydało mi się politycznym „plakatem scenicznym”, gatunkiem rodem z międzywojnia – dynamicznym widowiskiem opartym na aktorskiej „ciałowości” i kolażowym scenariuszu, clownadzie pomieszanej z tonem serio, wykorzystującym typowe dla konwencji awangardowego teatru politycznego filmowe techniki dokumentalne, charakterystyczne rekwizyty, jak chociażby głośniki, wprowadzającym na scenę aktorską prywatność (...), żeby w minimalistycznej scenografii nawiązywać stały, bezpośredni kontakt z publicznością. W dekoracji, na którą składały się stół z mikrofonami, para krzeseł, głośniki, kamera i ekrany filmowe, rozegrała się przed moimi oczami uchronia, czyli rodzaj osadzonej w świecie alternatywnym utopii, w której bardziej niż miejsce ważny jest czas. Spektakl zatem przenosi nas w rok 2037, w czas obchodów piętnastolecia upadku katolicyzmu i Kościoła w Polsce, transmitowanych przez wolne Radio Mariia za sprawą „dziennikarzy”, Oksany Czerkaszyny i Oskara Stoczyńskiego. Szczątki katolicyzmu istnieją gdzieś jednak w konspiracyjnych przetrwalnikowych formach (...). W tym performatywnym geście „what if” spektaklu „Radio Mariia” zawiera się przeświadczenie o sprawczych możliwościach podmiotu i wspólnoty, mobilizujące w czasie beznadziei do działania. Spektakl o upadku katolicyzmu we współczesnym świecie, gdy Ukraina mogłaby powiedzieć, że „Bóg umarł”, projektuje zatem nadzieję, nie tyle naiwną, ile procesualną, w zwycięstwo wiary w pokojowe, choć nabrzmiałe konfliktami światopoglądowymi i politycznymi, współistnienie.
  prof. Krystyna Duniec, „Didaskalia”

pozostałe recenzje