Przeklęty niech będzie zdrajca swej ojczyzny
- premiera — 3 marca 2010
- czas trwania — 75 min
- miejsce — Scena Duża
23 listopada 2015 roku w Teatrze Powszechnym w Warszawie odbył się gościnny pokaz spektaklu, który został wyprodukowany przez słoweński teatr Slovensko mladinsko gledališče w Lublanie.
***
Chorwacki reżyser poprowadził słoweńskich aktorów przez proces bardzo osobistych, głębokich improwizacji, w wyniku których powstał spektakl drapieżny, niepokojący, czasem wręcz szokujący. Pod pozorem powrotu do traum wojennych i politycznych stawia on pytania uniwersale: o granice artystycznej i społecznej wolności, odpowiedzialności indywidualnej i zbiorowej, tolerancji, stereotypów. Teatralną ramą tego laboratorium są fragmenty historii z czasów rozpadu byłej Jugosławii, tytułem jest ostatni wers z hymnu tego nieistniejącego już kraju.
„Tak jak terytorium byłej Jugosławii, gdzie nie można rozkopać ziemi, by nie trafić na ludzkie szczątki, ten spektakl też jest przepełniony zwłokami. I tak jak nieteatralne zwłoki mają pewną wartość na rynku politycznym, tak te zwłoki, które my na scenie masowo produkujemy i wskrzeszamy, mają swoją wartość. Mają wręcz pokazać, jak zredukowała się wartość pewnego modelu reprezentacji. Bo skoro nastąpiła taka dewaluacja teatralnej reprezentacji śmierci, jaka jest wartość śmierci prawdziwej? By się tego dowiedzieć, wystarczy obejrzeć wiadomości z wydarzeniami z Haiti, lub spytać, co dziś znaczy dla nas Srebrenica: mało, mniej, zupełnie nic? – mówi reżyser.
Spektakl wyłącznie dla widzów od 18. roku życia.
***
Pokaz gościnny spektaklu dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
obsada
- Primož Bezjak
- Olga Grad
- Uroš Kaurin
- Boris Kos
- Uroš Maček
- Draga Potočnjak
- Matej Recer
- Romana Šalehar*
- Dario Varga
- Matija Vastl
twórcy
- reżyseria, scenografia, kostiumy, wybór muzyki – Oliver Frljić
- dramaturgia – Borut Šeparović, Tomaž Toporišič
- asystent reżysera, konsultacja ruchowa – Matjaž Farič
- reżyseria dźwięku – Silvo Zupančič
- reżyseria świateł – Oliver Frljić, Tomaž Štrucl
- inspicjent – Urša Červ
*aktorka Romana Šalehar nie pojawia się na scenie z powodu kontuzji, której uległa tuż przed premierą; ponieważ jednak brała udział w powstawaniu spektaklu i jej praca jest na scenie obecna, zawsze jest wymieniana.
multimedia
recenzje
- W trakcie spektaklu nieustannie – w tym tkwi podstawa strategii artystycznej Frljicia – przechodzimy ze strefy publicznej do strefy prywatnej; od prawdy oficjalnej do nieobiektywnej, osobistej rzeczywistości; wreszcie z pozycji aktora-artysty do aktora-obywatela. Terapeutyczny zabieg, pewien rodzaj psychiatrycznej spowiedzi, ma wskazać na całą kompleksowość historycznej traumy. Ukazać symptomatyczność osobistych pragnień i zachowań, które, gdy tylko zdarzą się odpowiednie warunki, mogą stać się rodzajem terroru. (Goran Injac, dwutygodnik.com 68/2011) O tym, jak złudne jest takie przekonanie o własnej szlachetności, uświadamia nam słoweński zespół. Jego spektakl to prowokujące oskarżenie rzucone w twarz. (...) metateatralny zarzut jest na tyle uniwersalny (może być wygłoszony w każdym kraju), że skutecznie wytrąca nas z poczucia bezpieczeństwa i samozadowolenia. Przestajemy się czuć nieskazitelni i niewinni.Karolina Matuszewska, e-teatr 16.10.2011