Malexander

Spektakl gościnny produkowany przez Stowarzyszenie „Wątki Sztuki” im. Stanisława i Jerzego Łapińskich, realizowany w ramach projektu OFF Polska. Bilety dostępne tylko online na kicket.com (Teatr Powszechny nie prowadzi rezerwacji i sprzedaży biletów na ten tytuł).

***

Spektakl inspirowany wydarzeniami opisanymi w książce Elisabeth Asbrink „Czuły punkt. Teatr, naziści i zbrodnia”.

Tytuł spektaklu „Malexander” nawiązuje do nazwy szwedzkiej miejscowości, gdzie 25 lat temu doszło do brutalnego mordu na dwóch policjantach, wezwanych do pościgu za sprawcami napadu na bank. Rok przed tym tragicznym wydarzeniem znany szwedzki dramaturg Lars Noren rozpoczął więzienny projekt teatralny, zakończony spektaklem „7.3”, w którym zagrała trójka osadzonych. Sztuka oparta była na ich słowach i ich życiu. Dwaj z nich byli wyznawcami narodowego socjalizmu i ich poglądy znalazły odzwierciedlanie w scenicznych dialogach. Spektakl, początkowo grany tylko wewnątrz więzienia, przeniesiono później na scenę Riksteatern w Sztokholmie. Po aresztowaniu wszystkich osób zamieszanych w napad w Malexander okazało się, że byli również wśród nich więźniowie grający w spektaklu Norena, wykorzystujący przepustki do prowadzenia swojej przestępczej działalności. 

Po tragedii w Malexander przez media przetoczyła się wielka debata: dla jednych zapraszanie na scenę nazistów, mówiących językiem nienawiści, zwłaszcza gdy na widowni siedziały osoby przeciwko którym ta nienawiść była skierowana, było niedopuszczalne i ze sztuką nie miało nic wspólnego. Inni uważali, że skoro ludzie o tak skrajnych poglądach są częścią społeczeństwa, to trzeba dać im głos, robić o nich sztuki i zapraszać do publicznej debaty.

Twórcy spektaklu „Malexander”, wykorzystując historię projektu Larsa Norena jako wzorcową sytuację przekroczenia, na które decyduje się artysta w imię sztuki, chcą ukazać skomplikowany mechanizm, złożony z ludzkich słabości, lęków, ambicji, złudnych oczekiwań i ryzykownego zapuszczania się w ciemne zakamarki ludzkiej natury, który niekiedy wymyka się spod kontroli i niweczy wszelkie dobre zamiary. 

***

Spektakl powstał w ramach programu OFF Polska organizowanego przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.