Face to Faith

Międzynarodowy projekt FACE TO FAITH jest współorganizowany przez Teatr Powszechny w Warszawie razem z sześcioma teatrami i festiwalami z Europy i Izraela: ANTI Contemporary Art Festival (Finlandia), Divadlo pod Palmovkou (Czechy), Gesher Theater (Izrael), Jam Factory Art Center (Ukraina), Sommerblut Kulturfestival e.V. (Niemcy) – koordynator projektu i Teatro dei Venti (Włochy). FACE TO FAITH to kilkuletni projekt poświęcony zagadnieniu wiary we współczesnym społeczeństwie. Inicjatywa jest realizowana w ramach programu Unii Europejskiej „Kreatywna Europa”.

Projekt teatralny FACE TO FAITH podejmuje temat istotnej roli wiary we współczesnym społeczeństwie. Siedem instytucji kultury z Czech, Finlandii, Niemiec, Włoch, Izraela, Polski oraz Ukrainy realizując projekty teatralne i konferencje, chce zadawać pytania o wiarę jako element tworzenia tożsamości i kontekstów politycznych, jak również jako element spajający lub dzielący społeczeństwo. W tym celu zaprosimy artystów, ekspertów i badaczy do otwierania nowych perspektyw, opowiadania nieznanych historii i odkrywania nierozwiązywalnych konfliktów.

Częścią projektu był międzynarodowy open call, skierowany do reżyserów, kolektywów artystycznych i performerów, którzy zrealizują swoje wyjątkowe i oryginalne pomysły w ramach FACE TO FAITH. Każda z instytucji kultury biorących udział w projekcie produkuje jeden spektakl, który powstaje w dialogu z lokalną publicznością i odnosi się do kulturowego kontekstu danego kraju. Po premierach w Kolonii, Kuopio, Lwowie, Modenie, Pradze, Tel Awiwie i Warszawie spektakle ruszą w trasę do kolejnych miast. Pokazom towarzyszyć będą trzy konferencje i wydarzenia dodatkowe problematyzujące temat wiary i jej znaczenia dla społeczeństwa.

Strona internetowa projektu: www.face-to-faith.eu

Projekt współfinansowany ze środków programu „Kreatywna Europa” Unii Europejskiej.

SPEKTAKL „RADIO MARIIA”

Główną produkcją organizowaną przez Teatr Powszechny w Warszawie w ramach projektu Face to Faith był spektakl „Radio Mariia” w reżyserii cenionej ukraińskiej reżyserki Rozy Sarkisian. Koncepcja spektaklu została wybrana w procedurze demokratycznego, międzynarodowego open callu. Premiera spektaklu odbyła się 13 stycznia 2022 roku.

„Radio Mariia” to political fiction oparte na radykalnej wyobraźni artystek, artystów, aktywistek oraz ekspertek w dziedzinie zmiany społecznej. To teatralna utopia przeciwstawiająca się teraźniejszości – szkodliwej dystopii społeczno-politycznej. Punktem wyjścia spektaklu był pomysł radia przyszłości – nadającego na długich falach tęczy i przekazującego tylko dobre wiadomości dla zlaicyzowanego społeczeństwa, które przezwyciężyło już zagrożenie katastrofy klimatycznej.

Pracy nad spektaklem towarzyszył cykl podcastów pt. „Radykalna wyobraźnia”, w których artywistka Zuzanna Hertzberg rozmawiała z wybranymi osobami aktywistycznymi, które tworzyły utopijne scenariusze przyszłości – rozmówczynie przenosiły się do 2037 roku i opowiadały o skutkach piętnastolecia upadku instytucji Kościoła katolickiego w Polsce. Podcasty są dostępne na kanale YouTube naszego teatru.
 

PODCASTY „RADYKALNA WYOBRAŹNIA”

Radiosłuchaczki i radiosłuchacze!

Niedługo piętnastolecie upadku Kościoła katolickiego w Polsce. Przygotowując się do obchodów tej rocznicy, zapraszamy do wysłuchania cyklu audycji „Radykalna wyobraźnia”, w których przypomnimy sobie okoliczności tego historycznego wydarzenia i porozmawiamy o jego społecznych i politycznych konsekwencjach.

„Radykalna wyobraźnia” to cykl podcastów towarzyszących premierze spektaklu „Radio Mariia” w reż. Rozy Sarkisian. Artywistka Zuzanna Hertzberg rozmawia z wybranymi osobami aktywistycznymi w formule utopii – rozmówczynie przenoszą się do przyszłości i na zasadzie radykalnej fantazji społecznej opowiadają o skutkach końca instytucji Kościoła katolickiego w Polsce.

PODCASTY DO ODSŁUCHANIA

Podcast „Radio Mariia” – radykalna wyobraźnia: Zuzanna Hertzberg i Bożena Keff

Podcast „Radio Mariia” – radykalna wyobraźnia: Zuzanna Hertzberg i Małgorzata Szutowicz (Margot)

Podcast „Radio Mariia” – radykalna wyobraźnia: Zuzanna Hertzberg i Katarzyna Zimmermann

Podcast „Radio Mariia” – radykalna wyobraźnia: Zuzanna Hertzberg i Natalia Broniarczyk

OPEN CALL

W kwietniu 2021 r. Teatr Powszechny w Warszawie wspólnie z zagranicznymi partnerami zakończył proces wyboru koncepcji nowych spektakli w ramach projektu Face to Faith. Do wszystkich instytucji partnerskich zgłoszono łącznie ponad 400 pomysłów na produkcję spektakli. Do samego Teatru Powszechnego napłynęło 57 zgłoszeń. Bardzo dziękujemy!

Międzynarodowy projekt zakłada wyprodukowanie 7 spektakli w latach 2021-2022, przy czym za każdy z nich będą odpowiedzialne poszczególne instytucje partnerskie: Teatr Powszechny w Warszawie, Teatro dei Venti w Modenie, Festiwal Sztuki Współczesnej ANTI w finlandzkim Kuopio, Divadlo pod Palmovkou w Pradze, Sommerblut Kulturfestival e.V. w Kolonii, Teatr Gesher w Tel Awiwie oraz Centrum Sztuki Jam Factory we Lwowie.

Po premierze wyprodukowanej w partnerskiej organizacji, każdy spektakl zostanie zaprezentowany gościnnie w co najmniej jednym mieście partnerskim projektu. Premiery spektakli odbywać się będą w okresie od października 2021 do września 2022 roku. W założeniu spektakle mają być eksploatowane przez dłuższy czas i funkcjonować jako spektakle repertuarowe.

Nad przesłanymi do Teatru Powszechnego aplikacjami debatowała komisja, w której skład weszły osoby ze społeczności skupionej wokół teatru oraz jego pracownicy: Alicja Borkowska (reżyserka, animatorka i działaczka społeczna z Fundacji Strefa WolnoSłowa), Natalia Grzędzińska (specjalistka ds. edukacji w Teatrze Powszechnym), Zuzanna Hertzberg (artystka wizualna, artywistka, zaangażowana w prace Forum Przyszłości Kultury), Pavlo Luhovyi (dziennikarz i aktor związany z „Krytyką Polityczną” i Strefą WolnoSłową), Paweł Łysak (dyrektor Teatru Powszechnego) i Paweł Sztarbowski (zastępca dyrektora Teatru Powszechnego ds. programowych).

W ramach preselekcji, spośród dopuszczonych do ostatniego etapu 53 zgłoszeń (m.in. z Polski, Włoch Ukrainy, Izraela, Grecji, Litwy, Portugalii, Bułgarii, Belgii, Rumunii, Niemiec, Macedonii, Szwecji, Hiszpanii, Islandii i USA), polska komisja skierowała 3 propozycje do finałowego etapu:
1. Antonis Liveropoulos (Grecja) – „Antonis L., a body of faith”.
2. Roza Sarkisian (Ukraina) – „Radio Mariia”.
3. Gabriel Sandu i Elena Morar (Rumunia) – „Who called the fascists to our theatre?”.

Pod koniec kwietnia wszystkie koncepcje artystyczne nadesłane do 7 partnerów (łącznie ponad 400 ofert!) zostały omówione w ramach dwudniowej konferencji kuratorów. Międzynarodowa komisja dokonała wyboru 7 propozycji, które będą realizowane jako spektakle i wydarzenia performatywne w okresie od października 2021 do września 2022 roku. Po premierach, spektakl każdej instytucji będzie prezentowany gościnnie w co najmniej jednym mieście partnerskim.

Wybrane w poszczególnych instytucjach produkcje to:
➤ Teatr Powszechny w Warszawie: Roza Sarkisian – „Radio Mariia”
➤ Teatro dei Venti (Włochy): Associazione Culturale SIDERA
➤ Festiwal ANTI (Finlandia): Kaino Wennerstrand
➤ Divadlo pod Palmovkou (Czechy): Alin Neguţoiu
➤ Sommerblut Kulturfestival (Niemcy): Aleksandra Jakubczak i Elena Morar
➤ Teatr Gesher (Izrael): Neta Weiner
➤ Jam Factory Art Center (Ukraina): Dmytro Levytskyi.

Jak wyglądała procedura open call? – ogłoszenie i warunki

„W centrum wiary zawsze znajduje się większa narracja, która umiejscawia nas we wszechświecie”.

Zaprosiliśmy wszystkich zainteresowanych artystów i artystki z różnych środowisk do zgłaszania nowych koncepcji projektów związanych z tematem wiary. Wyboru najlepszych ofert dokonał zespół kuratorów reprezentujących wszystkie instytucje partnerskie.

Co oferowaliśmy?

Face to Faith to miejsce międzynarodowego spotkania, fascynująca sieć kontaktów i wiarygodna platforma produkcyjna. Projekt zapewnia budżet na produkcję każdego z wydarzeń performatywnych. Zgłaszających się prosiliśmy o opisanie swoich potrzeb i zaproponowanie budżetu za pośrednictwem formularza zgłoszeniowego.

Równość i różnorodność

Kwestie równości, różnorodności i antyrasizmu są stałym elementem naszego procesu kuratorskiego. Do składania swoich propozycji szczególnie zachęcaliśmy artystów ze środowisk zagrożonych i marginalizowanych.

Zgłaszanie propozycji

Termin składania propozycji upłynął 14 marca 2021 (o północy czasu środkowoeuropejskiego).

Wniosek do jednego z 7 partnerów Face to Faith należało złożyć w j. angielskim tylko za pomocą formularza elektronicznego. Linki do elektronicznych formularzy zgłoszeniowych znajdują się w ogłoszeniach poszczególnych organizacji.

Kliknij na poniższe linki, aby przeczytać ogłoszenia organizacji partnerskich dotyczące obszarów tematycznych oraz warunków i harmonogramów produkcji:

➤ ANTI - Festiwal Sztuki Współczesnej (Finlandia)
➤ Divadlo pod Palmovkou (Republika Czeska)
➤ Teatr Gesher (Izrael)
➤ Centrum Sztuki Jam Factory (Ukraina)
➤ Sommerblut Kulturfestival eV (Niemcy)
➤ Teatro dei Venti (Włochy)
➤ Teatr Powszechny

Proces wyboru

Każda z organizacji partnerskich przeprowadziła proces wstępnej selekcji. Ostateczny wybór 7 produkcji Face to Faith został dokonany przez zespół kuratorski złożony z kuratorów wszystkich organizacji partnerskich. Rezultaty naboru zostały ogłoszone pod koniec maja 2021 roku.

Kontekst projektu

U podstaw wiary zawsze leży jakaś większa narracja, która umiejscawia nas we wszechświecie. W prawie wszystkich regionach świata ludzie rozwinęli własne kultury wiary. Różnią się one jednak znacznie pod względem treści i form ekspresji.

Wiara, czy to jako zorganizowana religia, czy jako dzielone z innymi wewnętrzne przekonanie, może tworzyć moc integracyjną i umacniać tożsamość grup. Może przełamywać granice i blokady, oferować pocieszenie i nadawać sens życiu.

A jednocześnie wiara i religia mogą wykluczać lub dzielić. Mogą radykalizować ludzi do tego stopnia, że akceptują oni tylko własną wiarę i walczą ze wszystkimi innymi. Historia wiary obejmuje również kategoryczne odrzucenie w postaci światopoglądu ateistycznego. A im bardziej pluralistyczne stają się nasze społeczeństwa, tym więcej różnorodności i kreatywności w życiu i działaniach ludzi kierujących się własną wiarą.

Tak czy inaczej, jedno jest jasne: nasza wiara mówi nam, kim jesteśmy, kim byliśmy i kim chcemy być.

ZGŁOSZENIA PROPOZYCJI 

Teatr Powszechny to repertuarowy teatr miejski założony ponad siedemdziesiąt lat temu. Od 2016 roku jego program i misję jako publicznej instytucji kultury wyznacza hasło: „Teatr, który się wtrąca”. Stawiamy na różnorodność, zaangażowanie społeczne i aktywność obywatelską, co pozwala nam prowadzić dyskusje wokół kontrowersyjnych tematów. Oprócz produkcji spektakli uznanych reżyserów oraz młodych, początkujących artystów z Polski i zagranicy, organizujemy i prowadzimy liczne działania kulturalne i edukacyjne, współpracujemy z ekspertami i artystami różnych dziedzin, instytucjami kultury i nauki oraz nieformalnymi grupami społecznymi.

W Polsce wiara kojarzona jest niemal wyłącznie z katolicyzmem, a w ostatnich latach została zmonopolizowana przez instytucję Kościoła katolickiego i ruchy konserwatywne. „Polak-katolik” to historyczny termin używany obecnie w dyskursie publicznym głównie przez nacjonalistów i przedstawicieli Kościoła jako jedyna definicja polskości. Nieuchronnie wyklucza to wszystkich tych, którzy z różnych powodów się w nią nie wpisują. Wspólnotę i tożsamość buduje się na podziałach i wykluczeniu. Odnosi się to zresztą także do innych krajów. Jaka może być nasza odpowiedź?

Zachęcaliśmy kandydatów i kandydatki, by w swoich propozycjach przedstawień wzięli pod uwagę  kontekst społeczny, obszar konfliktów i polityki. Szczególnie interesowały nas projekty podejmujące polskie problemy, a jednocześnie uwzględniające globalny kontekst.

Czekaliśmy na propozycje, w których zawarto jeden lub więcej z następujących tematów:
– globalny konserwatyzm i odradzający się fundamentalizm oraz ich lokalne reperkusje,
– Nowe Średniowiecze i współczesne krucjaty kontra alternatywne sposoby budowania tożsamości i więzi społecznych,
– strategie oporu wobec autorytarnej i patriarchalnej opresji tkwiącej w Kościele i instytucjach religijnych,
– zabijanie w imię wiary: od mowy nienawiści, nękania, zastraszania przeciwników, po polityczne gry o władzę, konflikty zbrojne i wojny,
– indywidualna wiara kontra narzucona, upaństwowiona religia.

Teatr Powszechny w ramach procedury open call oferował:
– wsparcie i zaplecze teatru repertuarowego, w tym obsługę techniczną, wyposażenie, nagłośnienie itp.,
– przestrzeń do prób i Scenę Małą,
– produkcję spektaklu oraz prowadzenie pokazów w siedzibie Teatru i podczas wyjazdów,
– w założeniu spektakl ma być eksploatowany przez dłuższy czas i funkcjonować jako spektakl repertuarowy,
– udział 4 aktorów i aktorek z zespołu Teatru Powszechnego,
– kontakt z lokalnymi artystami, aktywistami, dziennikarzami i badaczami  akademickimi,
– zakwaterowanie.

*Spektakl mógł być przygotowywany w innej przestrzeni niż Scena Mała.
*Próby: max. 2 miesiące w okresie od września do grudnia 2021 r.
*Premiera: listopad, grudzień 2021 r. lub styczeń 2022 r.

Więcej informacji: k.kapralska@powszechny.com

MIĘDZYNARODOWE KONFERENCJE PT. „WHAT DO WE BELIEVE IN?” 
(„W CO WIERZYMY?”)

1 KONFERENCJA

Pierwsza konferencja pod tytułem: „What do we believe in?” w ramach projektu Face to Faith odbyła się we wtorek, 2 marca 2021 roku, w godzinach 9.30 – 16.30 i była prowadzona w języku angielskim. Z powodu epidemii odbyła się w formule online na platformie Zoom.

Podczas konferencji zastanawialiśmy się, w jaki sposób myślą o wierze wspólnoty zgromadzone wokół teatrów i instytucji kulturalnych z różnych części Europy oraz Izraela. Dyskutowaliśmy i stawialiśmy pytania aktywnie angażujące publiczność, dzieliliśmy się przemyśleniami i próbowaliśmy tworzyć scenariusze na przyszłość.

Program 1 konferencji
➤ 9.30 – 12.30 – Komunikaty od wspólnoty – świadectwa i refleksje osób z różnych środowisk na temat wiary i wierzeń. Rzut oka na Europę (i nie tylko). Pokaz wideo, omówienie.
➤ 12.30 – 14.00 – Przerwa obiadowa
➤ 14.00 – 16.30 – Działania interaktywne i dyskusje w podgrupach.

Prelegenci: Paweł Sztarbowski (Teatr Powszechny w Warszawie), Roy Chen (Teatr Gesher w Tel Awiwie), Felix Dornseifer i André Erlen (Sommerblut Kulturfestival e.V. w Niemczech), Stefano Tè i Caterina Gambetta (Teatro dei Venti w Modenie), Michal Lang (Divadlo pod Palmovkou w Pradze), Bozhena Pelenska (Jam Factory Art Center we Lwowie), Elisa Itkonen i Johanna Tuukkanen (Festiwal Sztuki Współczesnej ANTI w Kuopio), Renzo Francabandera (dziennikarz, krytyk i kurator wydarzeń kulturalno-artystycznych).

2 KONFERENCJA

28 sierpnia 2021 we Lwowie odbyło się drugie międzynarodowe spotkanie realizowane w ramach projektu Face to Faith. Konferencja „What Do We Believe in? Faith as a Social Glue” w szczególny sposób była poświęcona podwójnej roli wiary we współczesnych społeczeństwach – zarówno jako kluczowego narzędzia budującego wspólnoty i zaufanie, jak i jako ważnego elementu tworzącego negatywny rewers tych postaw.

Metafora wiary jako spoiwa społecznego pokazuje, w jaki sposób ta nieunikniona cecha człowieka może łączyć ludzi, motywować, inspirować oraz budzić wzajemne zaufanie. Wiara jednak może także izolować społeczności, wzmacniając podziały, konflikty i nieufność, może być wykorzystywana jako narzędzie manipulacji i nadużyć. Zaprosiliśmy myślicieli, filozofów, badaczy, artystów i wszystkich zainteresowanych tą tematyką do refleksji na temat wiary i jej aspektów społeczno-politycznych.

Program 2 konferencji
➤ 10.00 – wystąpienie otwierające pt. „Wiara jako spoiwo społeczne” Iryny Starovoit
➤ Svitlana Chunikhina – „Teorie spiskowe i przesądy jako bańki społeczne” 
➤ Vakhtang Kebuladze – „Wiara, wierzenia i zaufanie – wymiary filozoficzne, psychologiczne i społeczno-polityczne” 
➤ Jewhen Hlibowitycki – „Wiara jako wyzwanie zaufania” 
➤ 12.30 – dyskusja panelowa pt. „Wiara jako spoiwo społeczne”
➤ 14.00 – przerwa obiadowa
➤ 15.00 – praca grupowa
➤ 18.00 – wnioski

2 SPEKTAKLE ZAGRANICZNE I KONFERENCJA „AKTY WIARY” W TEATRZE POWSZECHNYM

W ramach wieloletniego projektu europejskiego „Face to Faith” w Teatrze Powszechnym w Warszawie w dniach 2, 3 i 4 marca 2023 r. odbył się przegląd spektakli i międzynarodowa konferencja „Akty wiary”, które poświęcone były tematowi wiary we współczesnych społeczeństwach europejskich. Interesuje nas wiara jako element budowania tożsamości i kontekstów politycznych, spajających lub dzielących społeczeństwo. Wiarę rozumiemy szeroko, w odniesieniu zarówno do tradycyjnych religii, jak również do współczesnych teorii spiskowych czy działań propagandowych, dlatego istotnym elementem jest dla nas kontekst wojny w Ukrainie.

Międzynarodowy projekt FACE TO FAITH był współorganizowany przez Teatr Powszechny w Warszawie razem z sześcioma teatrami i festiwalami z Europy i Izraela: ANTI Contemporary Art Festival (Finlandia), Divadlo pod Palmovkou (Czechy), Gesher Theater (Izrael), Jam Factory Art Center (Ukraina), Sommerblut Kulturfestival e.V. (Niemcy) – koordynator projektu i Teatro dei Venti (Włochy). Inicjatywa jest realizowana w ramach programu Unii Europejskiej „Kreatywna Europa”.

➤ czwartek, 2 marca 2023
– godz. 19.30 – „Radio Mariia”, reż. Roza Sarkisian (Teatr Powszechny w Warszawie).

➤ piątek, 3 marca
– godz. 18.00 – „FIXIT” (ANTI – Contemporary Art Festival, Kuopio, Finlandia)
– ok. godz. 19.30 – warsztaty po spektaklu „FIXIT” z Kaino Wennerstrandem
– godz. 19.30 – „Radio Mariia”, reż. Roza Sarkisian (Teatr Powszechny w Warszawie)

➤ sobota, 4 marca
– godz. 11.30 – „Wojna w Ukrainie – dezinformacja, propaganda i teorie spiskowe” [wstęp wolny].
Referaty wygłoszą prof. Svitlana Chunikhina, Mykhailo Naydenov, Liubov Naydenova.
– godz. 13.15 – debata pt. „W co chcą wierzyć Polacy?” [wstęp wolny].
Dyskusja panelowa z udziałem prof. Michała Bilewicza, prof. Franciszka Czecha i prof. Małgorzaty Jacyno. Prowadzenie: dr Paweł Sztarbowski.
– godz. 15.30 – „To jest wojna”. Spotkanie z Klementyną Suchanow. Prowadzenie: Witold Mrozek [wstęp wolny].
– godz. 17.00 – „Romeo i Julia 2022”, reż. Alin Negotoiu (teatr Divadlo pod Palmovkou z Pragi).
– godz. 19.30 – „Odpowiedzialność”, reż. Michał Zadara (Teatr Powszechny w Warszawie, CENTRALA, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Salam Lab).