Twórczynie i twórcy „Nastii”

fot. Palina Kamarova

JURA DZIVAKOU – reżyser, artysta. W 2004 roku ukończył Białoruską Państwową Akademię Sztuki w Mińsku, na kierunku aktorstwo teatru lalek i reżyseria. W 2008 roku ukończył wydział aktorski teatru lalek na Akademii Teatralnej w Sankt Petersburgu. Pracował jako aktor w Białoruskim Państwowym Teatrze Lalek (2010-12) i Mohylewskim Obwodowym Teatrze Lalek (2012-14). W 2010 roku założył razem z Tatsianą Dzivakową niezależną grupę Laboratory Figures Oskar Schlemmer, w której pracował jako reżyser światła i lalkarz. W ciągu pierwszych pięciu lat Laboratorium stworzyło 15 spektakli i występowało na kilkunastu międzynarodowych festiwalach w Białorusi, Niemczech, Polsce i Słowacji.

Realizował spektakle w teatrach Białorusi, Polski, Ukrainy i Rumunii. Ma na koncie ponad 20 performansów i spektakli. Jura wyreżyserował takie spektakle, jak m.in.: „Woyzeck” w Narodowym Akademickim Teatrze im. Janki Kupały (Mińsk), „The City of Gods” w Golden Gate Theatre (Kijów), „Pozory” w Teatrze Czrevo (Polska) i „Pieśń nad pieśniami” w Art Corporation (Mińsk). W 2018 został laureatem Białoruskiej Narodowej Nagrody Teatralnej w kategorii „najlepsza praca reżyserska”. W 2020 roku zadebiutował jako reżyser teledysków. Ostatnie dwa lata pracował jako reżyser i aktor w Belarus Free Theatre. Prowadził zajęcia z Teatru Obiektowego w Studio Fortinbras, akademii BFT w Mińsku i jedynej niezależnej szkole teatralnej w Białorusi.

W listopadzie 2020 został aresztowany. Podczas największych represji wobec kultury w Białorusi zrealizował 2 premiery niezależnych projektów „w podziemiu”. Latem 2021 ze względu na sytuację polityczną w Białorusi został zmuszony do emigracji razem ze swoją żoną Tatsianą Dzivakovą i synem.

fot. Palina Kamarova

EKATERINA ERMOLOVICH – aktorka teatralna i filmowa. W 2009 roku ukończyła Wydział Reżyserii na Państwowym Uniwersytecie Sztuki i Kultury w Mińsku. Pracowała w latach 2007-2018 jako aktorka w Nowym Teatrze Dramatycznym w Mińsku. Od 2018 roku bierze aktywny udział w niezależnych projektach teatralnych. W 2019 r. zagrała rolę Elmiry w spektaklu Igora Kozakova „Tartuffe” w Teatrze Artystycznym. W 2021 r. uczestniczyła w produkcji Belarus Free Theatre „Niepokój” w reżyserii Jury Dzivakowa. Obecnie nie ma możliwości pracy w białoruskim teatrze, ponieważ niezależne projekty teatralne zostały zablokowane na skutek represji politycznych wobec kultury. W październiku 2021 r. podjęła decyzję o emigracji i kontynuowaniu swojej działalności zawodowej w Polsce.

fot. Palina Kamarova

TATSIANA DZIVAKOVA – artystka wizualna i scenografka. W 2004 r. ukończyła wydział projektowania w Szkole Artystycznej im. A. K. Glebowa w Mińsku, a w 2009 r. – wydział historii sztuki Białoruskiej Państwowej Akademii Sztuk w Mińsku.

Pracowała jako wizażystka, fryzjerka, rekwizytorka, kostiumografka i scenografka na koncertach grupy Srebrne Wesele (Mińsk), tworzyła architekturę przestrzeni wystawowych (m.in. wystawa „Nieograniczona. Historia innej sztuki”, Mińsk, kuratorki: Sofya Sadovskaya i Anna Karpenko) oraz własną wystawę kostiumów teatralnych w Narodowym Centrum Sztuki Współczesnej w Mińsku. W latach 2009-2012 pracowała jako krytyczka sztuki i organizatorka w Narodowym Rezerwacie Historyczno-Kulturalnym „Nieśwież”.
W 2010 r. założyła, razem z Jurą Dzivakowem, Laboratory Figures Oskar Shlemmer; pracowała jako scenografka, malarka teatru lalek i kostiumografka. W latach 2012-2017 pracowała jako scenografka w Teatrze Lalek i Teatrze Dramatycznym w Mohylewie.

W 2018 r. była nominowana do Narodowej Nagrody Teatralnej w kategorii „najlepszy scenograf w teatrze lalek”. Do prawie wszystkich spektakli Tatsiana sama tworzy plakaty, kostiumy i scenografię. Stworzyła i wykorzystała w praktyce własny kurs teatralno-artystyczny dla dzieci w wieku od 3 do 7 lat. Pracuje również jako ilustratorka książek i płyt z muzyką dla dzieci. W 2021 r. rozpoczęła osobisty projekt czytań teatralnych dla dzieci z wykorzystaniem literatury współczesnej. Ze względu na obecną sytuację polityczną w Białorusi została zmuszona do przerwania pracy w swoim kraju i emigracji do Polski.

fot. Palina Kamarova

MIKALAJ STOŃKA – aktor teatralny i filmowy. W 2007 roku zaczął studia na Białoruskim Państwowym Uniwersytecie Kultury i Sztuki, na kierunku reżyseria teatralna. W 2012 roku ukończył wydział aktorski na Białoruskiej Państwowej Akademii Sztuk. Podczas studiów zagrał w kilku spektaklach Republikańskiego Teatru Białoruskiej Dramaturgii w Mińsku. Po studiach został zatrudniony w zespole tego teatru i zagrał w ponad dwunastu spektaklach. Równolegle brał udział w różnych niezależnych projektach teatralnych.

W 2020 roku w Białorusi, po sfałszowanych wyborach prezydenckich, aktywnie uczestniczył z kolegami w masowych protestach. W teatrach rozpoczęła się jeszcze silniejsza cenzura ze strony ministerstwa kultury. Na przykład na spektakle zaczęli przychodzić specjalni „cenzorzy”, aby upewniać się, że nie ma przed, w trakcie, ani po przedstawieniu żadnych znaków, symboli czy działań wyrażających solidarność z opozycją. Zaczęło się zastraszanie zamknięciem instytucji. Odszedł z teatru, w którym pracował przez osiem lat. Półtora miesiąca po zwolnieniu, w grudniu 2020 roku, przeprowadził się do Warszawy. Podczas pobytu w Polsce brał udział w produkcji krótkiego metrażu o przemocy domowej, nagrywał też audiobook dla dzieci w języku białoruskim. Od października 2021 rozpoczął pracę w dziale technicznym Teatru Powszechnego.

fot. Anna Tomczyńska

NATALIA LANGE – aktorka teatralna i filmowa, w 2016 roku ukończyła Wydział Aktorski PWST we Wrocławiu. Występowała w trzech spektaklach dyplomowych: „Przypadek Klary” (reż. E. Czaplińska-Mrozek), „Lew na ulicy” (reż. C. Iber) i „Wesele” (reż. M. Strzępka), za które otrzymała nagrodę na XXXIII Festiwalu Szkół Teatralnych.

Gościnnie współpracowała z Teatrem Wybrzeże w Gdańsku oraz Teatrem Powszechnym w Łodzi. Od stycznia 2019 roku jest aktorką Teatru Powszechnego w Warszawie, gdzie gra m.in. w spektaklach „Lawrence z Arabii” w reż. Weroniki Szczawińskiej, „Mein Kampf” i „Opowieści niemoralne” w reż. Jakuba Skrzywanka, „Diabły” w reż. Agnieszki Błońskiej i „Dobrobyt” w reż. Árpád Schilling. Na dużym ekranie pojawiła się w takich filmach jak „Ida (reż. Paweł Pawlikowski), „Knives out (reż. P. Wojcieszek), a także min. w serialu „Artyści (reż. M. Strzępka).

ARTEM MANUILOV – aktor teatralny i filmowy. W 2009 r ukończył studia aktorskie we Lwowskim Narodowym Uniwersytecie im. I. Franki. Kierownikiem kursu był założyciel i reżyser Lwowskiego Akademickiego Teatru im. Łesia Kurbasa – Wolodymyr Kuchynskiy. Już od pierwszego roku studiów został częścią zespołu tego Teatru. W latach 2010-2015 był członkiem zespołu Teatru Gardzienice. Od 2015 mieszka w dwóch krajach i uprawia zawód aktorski w Polsce i Ukrainie.

Od 2018 roku współpracuje z Teatrem Powszechnym w Warszawie. Zagrał w spektaklu „Jak ocalić świat na małej scenie?” w reż. Pawła Łysaka. Za rolę w tym spektaklu dostał nagrodę im. Kazimierza Krzanowskiego za indywidualność artystyczną podczas 54. Przeglądu Teatrów Małych Form Kontrapunkt 2019.

Były stypendysta programu Gaude Polonia oraz Stypendium im. L. Kirklanda. Występuje także w filmach i serialach, polskich i światowych produkcji, takich jak Canal+ oraz Netflix. Zagrał m.in. w serialach: „Nielegalni” (reż. Leszek Dawid oraz Jan P. Matuszyński), „Zasada przyjemności” (reż. Dariusz Jabłoński), „Druga szansa” (reż. Michał Gazda), „Warszawianka” (reż. Jacek Borcuch) oraz „Dziewczyna i kosmonauta” (reż. Bartek Prokopowicz). A także w filmach takich jak: „60 kilo niczego” (reż. Piotr Domalewski), „Okno z widokiem na ścianę” (reż. Kobas Laksa), „My name is Sara” (reż. Steven Oritt), „Eter” (reż. Krzysztof Zanussi), a także „Niebezpieczni dżentelmeni” (reż. Maciej Kawalski), którego premiera jest zaplanowana na drugą połowę 2022 roku.

fot. Palina Kamarova

VOLHA KALAKOLTSAVA – aktorka teatralna i filmowa. W 2012 r. ukończyła wydział aktorski na Białoruskiej Państwowej Akademii Sztuk. Od 2009 r. pracuje jako aktorka dubbingowa i filmowa. Od 2012 do 2016 r. pracowała w Teatrze Dramatycznym w Mińsku. W 2015 r. zaczęła pracę jako nauczycielka aktorstwa i mowy scenicznej dla dzieci i dorosłych. Do Polski przeprowadziła się w październiku 2020 r. w związku z niebezpieczną sytuacją w Białorusi.

Od początku 2021 r. uczestniczyła w projektach fundacji Strefa WolnoSłowa: w wielokulturowych warsztatach twórczych Azyl Warszawa 2021 w ramach projektu „Usłysz Reaguj”, w spektaklu „Woda jest bardzo zimna, ale nie mogę zostać na brzegu”. W czerwcu 2021 r. brała udział w czytaniu performatywnym „Wielkie nadzieje” w reż. Laury Sonik, podczas festiwalu „Teatr na faktach” Instytutu Grotowskiego.

fot. Palina Kamarova

OLGA PODGAISKAYA – kompozytorka. W 2005 r. ukończyła białoruską Państwową Akademię Muzyki na wydziałach kompozycja i organy, a w 2006 i 2008 r. studia magisterskie. Od 2007 r. jest członkinią Białoruskiego Związku Kompozytorów i Białoruskiego Związku Działaczy Muzycznych. Laureatka  Międzynarodowego Festiwalu Organistów (Sankt Petersburg, 2004), Międzynarodowego Konkursu Kompozytorskiego im. A. Petrova (Sankt Petersburg, 2010), finalistka programu dla kompozytorów filmowych „Envision sound” (Kijów, 2019).

Dyrektorka muzyczna Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej i Kina Niemego „KINEMO”. Autorka kompozycji operowych, symfonicznych, wokalno-symfonicznych, kameralno-instrumentalnych i wokalno-instrumentalnych. Autorka muzyki do spektakli dramatycznych i filmów niemych. Obecnie nie może wrócić do Białorusi ze względu na groźbę prześladowań politycznych. Więcej informacji o artystce: www.podgaiskaya.com.

fot. Palina Kamarova

DARYA NOVIK – aktorka teatralna i wokalistka operowa. W 2009 r. ukończyła Państwowe Kolegium Sztuk im. N. F. Sokolovskiego w klasie „dyrygentury chóralnej”. Od 2011 r. pracowała w Białoruskim Państwowym Teatrze Muzycznym, łącząc pracę ze studiami. W 2012 r. została laureatką Republikańskiego Konkursu Wokalnego im. Stanisława Moniuszki. W 2013 r. ukończyła wydział „aktorstwo teatru muzycznego” na Białoruskiej Państwowej Akademii Sztuki. W tym samym roku została przyjęta do zespołu Narodowego Akademickiego Teatru Wielkiego Opery i Baletu Białorusi.

Równolegle z Teatrem Wielkim pracowała w prywatnym teatrze Giennadija Gładkowa Terytorium Musicalu (2013-2021). Uczestniczyła również w niezależnych projektach teatralnych, m.in.: „Antygona” (2017) i „Suchilishcha” (2018) w reż. A. Marczenki oraz „Geta my” w reż. S. Zhirkova (2018). W 2017 r. wzięła udział w europejskiej trasie koncertowej hollywoodzkiego kompozytora Hansa Zimmera. W 2018 r. została laureatką Międzynarodowego Konkursu „Star Rhapsody” w Petersburgu.

Pod koniec 2020 r. z Komitetu Wykonawczego nadesłano do teatru list-donos dotyczący Darii, w którym napisano, że uczestniczyła w marszach przeciwko obecnej władzy w Białorusi, a na jej oknie zauważono biało-czerwono-białą flagę. Od tego momentu zaczęły napływać groźby zwolnienia z pracy i wyrzucenia Darii z wynajmowanego przez teatr mieszkania. Latem 2021 r. została zmuszona do emigracji do Polski, razem z mężem zwolnionym z teatru w wyniku represji oraz półtorarocznym synem.