Opowieść zimowa

Zdrada to prawdopodobnie najbardziej zapalny temat w relacji romantycznej. To akt transgresji, która odziera parę z więzi, bliskości i dotychczasowej tożsamości. Prowadzi do szybkich wyroków i traumy, która nieleczona – ma niebywałą zdolność transmisji na otoczenie. Zazdrość Leontesa, która niczym matnia pochłania wszystkie aspekty życia bohatera, wywołuje w nim patologiczną obsesję i prowadzi do destrukcji. Czy jako mężczyzna, ojciec i w końcu król – może jednak postąpić inaczej?

Dramaturgia Szekspira silnie rezonuje z rzeczywistością, w której się ją wystawia. W czasach coraz bardziej popularnej „kultury terapii” spektakl „Opowieść zimowa” rozpoczyna dyskusję tam, gdzie zwykle się ją kończy. Dziś jako społeczeństwo jesteśmy otwarci na temat seksu jak nigdy wcześniej, lecz niewierność nadal spowija chmura obezwładniającej tajemnicy i wstydu.

W nowej interpretacji destrukcyjne czyny Leontesa są podyktowane wpływem oczekiwań i presji, jakich doświadcza jako „rogacz”. Lament Hermiony przejmuje jeszcze bardziej, jeśli dostrzeżemy w niej nie tylko kochającą żonę i matkę, lecz dążącą do spełnienia swoich potrzeb seksualnych kobietę. Zrozumienie zdrady nie oznacza jej usprawiedliwiania, ale ufanie wyłącznie rozumowi nie zdaje się na wiele. Unaocznienie budzącej się w bohaterach traumy każe zastanowić się nad możliwością rozpoczęcia terapeutycznej rozmowy.

***

„Kultura terapii” staje się coraz istotniejszym elementem naszego społecznego funkcjonowania. Dlatego propozycja Pameli Leończyk i Darii Sobik przekonała nas odważnym pomysłem na głęboko psychologiczną interpretację tekstu Szekspira, opartą na zasadniczym pytaniu: „co sztuka mówi nam o traumie?”. Jednocześnie zaś pogłębienie psychologii postaci i zanurzenie ich we współczesnych teoriach terapeutycznych daje duże pole aktorskie, by na nowo wybrzmiał temat zazdrości Leontesa i sposoby radzenia sobie z kompulsywnymi reakcjami – Paweł Sztarbowski, zastępca dyrektora ds. programowych Teatru Powszechnego w Warszawie.

***

Pokaz wersji work in progress spektaklu odbył się 28 lipca 2023 r. w ramach 27. Festiwalu Szekspirowskiego na Scenie Malarnia Teatru Wybrzeże. 

***

Pamela Leończyk – reżyserka, autorka instalacji artystycznych, pedagożka teatru oraz koordynatorka dostępności. Studiowała Reżyserię Teatralną na Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza w Warszawie. Absolwentka Wiedzy o Teatrze oraz Performatyki Przedstawień na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Jej prace teatralne były pokazywane podczas festiwalu FIST w Belgradzie, spektakl „Nocni Pływacy” zdobył główną nagrodę na Międzynarodowym Festiwalu Teatru i Sztuki Awangardowej „Pestka”, jej spektakl „ciało proces” został nagrodzony Grand Prix na Ogólnopolskim Festiwalu Teatrów Niezależnych OFTeN. Laureatka stypendium artystycznego Prezydenta Miasta Suwałki, stypendystka Miasta Kraków na rok 2020 oraz Stypendium artystycznego m.st. Warszawy na rok 2021. W marcu 2023 r. na Scenie Małej Teatru Powszechnego w Warszawie wyreżyserowała spektakl „Tęsknica”.