Gwałt. Głosy

Jak skończył, to powiedział: masz milczeć. Wróć na podwórko.
Przestraszona milczałam. Masz milczeć. Milczałam.
(…)
Brud, szmata, nic nie jesteś warta. Traktujesz się jak stół.
Wbrew sobie ubierasz to w rodzaj tajemnicy.
Że to się nie zdarzyło.
Taniec autodestrukcji. 
(…)
Ktoś cię poniszczył. 

[fragment scenariusza spektaklu]

Usłyszeć niesłyszane. Zobaczyć to, co ukryte. Wyjść z ciszy.

Przeciwstawić się przemocy. Nie zgodzić na milczenie.

„Gwałt. Głosy” to teatralny protest wobec powszechnego zjawiska przemocy seksualnej wobec kobiet. To próba zmierzenia się ze złożonością tego problemu, dekonstrukcji potocznego myślenia i zakwestionowania społecznej percepcji. To oddanie głosu tym, które najczęściej nie są pytane: kobietom, które doświadczyły przemocy. Kobietom, które swoim wielogłosem opowiadają o doświadczeniu nieposiadającym narodowości, wieku ani orientacji. O gwałcie. Głosy kobiet przeplatają się tu ze sobą, nawiązując do indywidualnych doświadczeń i odrębnych historii. Historii, które zdarzyły się naprawdę.

Punktem wyjścia do pracy nad spektaklem były badania dotyczące przemocy seksualnej i sytuacji kobiet mających za sobą doświadczenie gwałtu, przeprowadzone przez Fundację na rzecz Równości i Emancypacji STER we współpracy ze Stowarzyszeniem na rzecz Kobiet VICTORIA z Rzeszowa i Stowarzyszeniem WAGA z Gdańska. Jasno z nich wynika, że rozmowa o przemocy seksualnej, a o gwałcie w szczególności jest bardzo trudna, o ile w ogóle możliwa, ponieważ gwałt jest jednym z najbardziej traumatycznych i przemilczanych doświadczeń. Do końca życia pozostaje bolesną, otwartą raną. Wiele kobiet nie mówi o tym swoim bliskim, nie decyduje się na drogę sądową. Dla większości kobiet uczestniczących w badaniu spotkanie z ankieterką było pierwszą okazją do rozmowy o gwałcie. Spektakl powstał w dialogu z badaniami, nawiązując bezpośrednio do rozmów przeprowadzonych z ich uczestniczkami.

Producentem spektaklu była Fundacja na rzecz Równości i Emancypacji STER. Spektakl został przygotowany we współpracy z Teatrem Powszechnym w ramach projektu „Przełamać tabu – prawa ofiar przemocy seksualnej”, realizowanego przez Fundację na rzecz Równości i Emancypacji STER wspólnie ze Stowarzyszeniem na rzecz Kobiet VICTORIA z Rzeszowa i Stowarzyszeniem WAGA z Gdańska w ramach programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego ze środków Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG).

***

„Gwałt w Polsce: Ucinanie języka”. Rozmowa Mateusza Węgrzyna z Agnieszką Błońską i Magdaleną Grabowską, współtwórczyniami spektaklu: tutaj.